Jak wygląda piorun?

Piorun ma tylko kilka centymetrów grubości, ale każdy jego metr świeci z mocą miliona 100-watowych żarówek, ponieważ pioruny są naładowane elektrycznie. Może dziwić fakt, że pioruny, z niewielkimi wyjątkami, "biegną" od dołu do góry. Wprawdzie na ułamki sekundy przed właściwym uderzeniem pioruna ma miejsce wyładowanie wstępne (tzw. lider) od chmury do ziemi, ale jest ono prawie niedostrzegalne dla oka ludzkiego.

Jak powstaje piorun?

Pioruny biorą swój początek w chmurach burzowych, które mogą osiągać w przekroju grubość rzędu kilku kilometrów. W centrum komory czynnej (fragment chmury zdominowanej przez jeden typ ładunku) panuje wstępujący prąd powietrza, który powoduje rozdzielenie ładunków dodatnich i ujemnych. Następujące po tym wyładowanie elektryczne to piorun. Komory czynne są aktywne przez najwyżej 30 minut, w tym czasie "produkują" ok. 2-3 wyładowań piorunowych na minutę.

Jakie są rodzaje piorunów?

Piorun powstaje jako wyładowanie doziemne (typu chmura-ziemia - pomiędzy naładowaną elektrycznie chmurą i ziemią), wyładowanie międzychmurowe (typu chmura-chmura - pomiędzy dwiema lub więcej chmurami, ang. intercloud) lub też wyładowanie wewnątrzchmurowe (między częściami tej samej chmury, ang. intracloud). Pioruny typu chmura-ziemia są rzadziej obserwowane na niebie niż pioruny między- czy wewnątrzchmurowe.

Jak często uderza piorun?

Istnieje zróżnicowanie regionalne co do ilości burzowych dni w ciągu roku i rocznej liczby uderzeń pioruna na kilometr kwadratowy. Dla potrzeb norm krajowych postanowiono nie rozpatrywać poszczególnych rejonów kraju, ale prognozować zagrożenie piorunowe dla większych obszarów. Na podstawie długoletnich obserwacji, przyjęto, iż w Polsce występuje 25 dni burzowych w roku na terenach południowo-zachodnich oraz 20 dni burzowych w roku w pozostałej części kraju. Uwzględniając ilość dni burzowych, można określić roczną liczbę uderzeń pioruna na 1 km². Wartości te wynoszą odpowiednio 1,8 uderzenia dla terenów o szerokości geograficznej powyżej 51°30' oraz 2,5 uderzenia dla pozostałej części kraju.

Jak szybko zbliża się piorun?

Jeśli w ciągu 10 sekund od ukazania się na niebie błyskawicy nie usłyszysz grzmotu, możesz odetchnąć z ulgą. Oznacza to, że burza znajduje się w bezpiecznej odległości. Zaczyna robić się groźnie, jeśli grzmot jest słyszalny po mniej niż 5 sekundach od błysku. Światło, poruszające się z prędkością ok. 300.000 km/s, jest około 900.000 razy szybsze niż względnie "ociężały" dźwięk, który w powietrzu osiąga prędkość "tylko" 330 m/s. To tłumaczy opóźnienie pomiędzy pojawieniem się błysku i grzmotu.